ЕҚЫҰ Қазақстанның адам құқықтарын қорғау саласындағы тәжірибесін жоғары бағалады

17 Қазан 2025

15 қазанда Варшава қаласында ЕҚЫҰ Демократиялық институттар және адам құқықтары жөніндегі бюросының (БДИПЧ/ЕҚЫҰ) гуманитарлық өлшем жөніндегі конференциясының пленарлық отырысы өтті. Жиында адам құқықтарын қорғау, адам саудасына қарсы іс-қимыл, сондай-ақ босқындар мен мәжбүрлі қоныс аударушыларға қатысты мәселелер талқыланды.

Конференция қорытындысы бойынша қазақстандық делегация адам құқықтарын қорғау саласындағы ұлттық тәжірибені таныстырды. Бұл тәжірибе халықаралық сарапшылар тарапынан оң бағаланды. Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің депутаты Марат Башимовтың атап өтуінше, Қазақстан адам саудасына қарсы күрестің құқықтық тетіктерін іске асыруда айтарлықтай жетістіктерге қол жеткізіп отыр.

«ЕҚЫҰ мен Халықаралық көші-қон ұйымы Қазақстан Республикасының барлық құқық қорғау қызметін оң бағалайды. Әсіресе, адам саудасына қарсы іс-қимыл жөніндегі маңызды заңдардың қабылдануы ерекше атап өтілуде», — деді депутат.

Оның айтуынша, өткен жылы қабылданған «Адам саудасына қарсы іс-қимыл туралы» заң азаматтарды түрлі қанау түрлерінен — еңбек, жыныстық және қайыршылыққа тартудан қорғауда тиімді құралға айналды. Башимовтың сөзінше, халықаралық сарапшылар Қазақстанның цифрлық дәуір шындығын ескеретін заманауи және кешенді көзқарасына ерекше назар аударды.

«Біздің заңнама интернеттегі қызметті реттеуді, әлеуметтік желілердегі әрекеттерді бақылауды қамтиды, өйткені дәл осы алаңдарда құқық бұзушылықтар жиі жасалады. Заң адам саудасы істері бойынша тараптардың татуласуына тыйым салады, балаларды қалдырып кету жағдайларына жауапты медициналық мекемелердің міндеттерін күшейтеді және еңбек шарттарының болмауы үшін заңды тұлғаларға жауапкершілік жүктейді», — деді ол.

Марат Башимовтың пікірінше, дәл осындай тәсілдер Қазақстан тәжірибесін ЕҚЫҰ аймағы үшін бірегей етеді. Еуропаның көптеген елдері еңбек қанауы проблемаларымен бетпе-бет келіп отырғанда, Қазақстан осал топтағы азаматтарды қорғауда нақты нәтижелер көрсетуде.

«Біздің тәжірибеміз — кәмелетке толмағандардың құқықтарын қорғау, адам ағзаларының заңсыз саудасына және қайыршылыққа қарсы іс-қимыл бойынша мемлекеттің тиімді жұмыс жүргізе алатынын дәлелдейтін үлгі. Бұл — адам құқықтарын қорғауға бағытталған халықаралық қоғамдастыққа Қазақстанның маңызды үлесі», — деді депутат.

Конференцияға қатысушылар Қазақстан ұйымдастырған сайд-ивентке де ерекше назар аударды. Башимовтың айтуынша, қосымша сессия заңның іске асырылу тәжірибесіне және оның нормаларының тиімділігіне арналды.

«Біз сайд-ивент барысында заң нормаларының іс жүзінде қалай қолданылатынын жан-жақты түсіндірдік. Мысалы, бала медициналық мекемеге түскен сәттен бастап оған жеке сәйкестендіру нөмірі (ЖСН) беріледі. Сол сәттен бастап мемлекет оның қауіпсіздігі мен қорғалуына толық жауапкершілік алады. Тіпті баланың аты болмаса да, ол мемлекет қорғауында болады», — деп түсіндірді депутат.

Сондай-ақ ол реформаның маңызды элементтерінің бірі ретінде заңды тұлғалардың еңбек шарттарының жоқтығы және тасталған нәрестелер туралы хабарламау жағдайлары үшін әкімшілік жауапкершілікті күшейтуді атап өтті.

«Бұл шаралар адам саудасына қатысы бар барлық тараптардың жауапкершілігін арттырады. Мұндай бастамалар Шығыс Еуропа елдері үшін де өзекті. Сондықтан ЕҚЫҰ біздің заңнама мен құқық қорғау бастамаларымызды жоғары бағалады», — деп түйіндеді Марат Башимов.

«Деловой Казахстан» басылымының атап өтуінше, Варшавадағы конференцияда қазақстандық депутаттың баяндамасы ЕҚЫҰ аясында адам құқықтарын қорғау және адам саудасына қарсы күрес жөніндегі халықаралық стандарттарды ілгерілету ісіндегі Қазақстанның өсіп келе жатқан үлесін тағы бір мәрте дәлелдеді.

ЕҚЫҰ Қазақстанның адам құқықтарын қорғау саласындағы тәжірибесін жоғары бағалады