2024 жылы Қазақстан азаматтығын алғысы келетіндерге қазақ тілін, Қазақстан тарихын және оның Конституциясын білу талабы қойылды. Емтиханнан сүрінгендер азаматтық ала алмайды. Алайда жақында ғылым және жоғары білім министрлігі азаматтық алу талаптарын жеңілдетуді, атап айтқанда қазақ тілі бойынша шекті ұпайды төмендетуді ұсынды. 
Осы орайда Информбюро порталы Қазақстан азаматтығын алу шарттары, қажет құжаттар, емтиханның шекті балы туралы түсіндірме әзірледі.

№1. Қазақстан азаматтығын кім ала алады?
Қазақстан Республикасының азаматтығын мына тұлғалар ала алады:

• Қазақстанда тұрақты тұратын және азаматтық алуға ниетті шетел азаматтары немесе азаматтығы жоқ адамдар;
• Бұрын Қазақстан азаматы болып, бірақ түрлі себеппен одан айырылған тұлғалар;
• қандастар.

№2. Азаматтық алуға қандай талаптар қойылады?

• Қазақстанда кемінде 5 жыл тұрақты тұруы керек не Қазақстан Республикасының азаматтарымен кемінде үш жыл некеде тұруы керек;
• Заңға қайшы әрекет жасамауға тиіс;
• Қаржылық тұрақтылық пен заңды табыс көзінің болуы;
• Мемлекеттік тілді, Қазақстанның тарихын және Конституциясын білу.

Алайда кәмелетке толмағандардан, әрекетке қабiлетсіз адамдардан, елге ерекше еңбек сiңiрген адамдардан, Қазақстан президентi белгiлеген кәсiп иелерінен және олардың отбасы мүшелерiнен бес жыл тұру керек деген шарт талап етiлмейдi. 
Қазақстанда жақын туыстарының бiрi – баласы, жұбайы және ата-анасының бiреуi, апа-қарындасы, аға-iнiсi, атасы немесе әжесi бар, Қазақстанға тұрақты тұруға келген, бұрынғы одақтас республикалардың азаматтары да Қазақстанда қанша уақыт тұрса да азаматтық алуға тапсыра алады.

№3. Қандай құжаттар қажет?
Азаматтық алу үшін:

• өтініш;
• өмірбаян;
• 3,5х4,5 төрт фотосурет;
• жеке куәлік пен шетелдік паспорттың көшірмесі;
• шарттарды сақтау туралы міндеттемесі.
• мемлекеттік баж төленгені туралы түбіртек;
• басқа мемлекеттің құзыретті органмен берілген бұрынғы азаматтығы  жоқтығы немесе  тоқтатылғаны туралы анықтама;
• өзге де қосымша құжаттар (неке туралы куәлік, балаларының туу туралы куәліктері, т.б.) қажет. 

Қазақстан азаматымен некелескен шетелдік азаматтық алу үшін қосымша мына құжаттарды тапсырады:

• бұрынғы азаматтығынан бас тарту туралы өтініштің нотариалды куәландырылған көшірмесі;
• паспорт көшірмесі;
• неке туралы куәлігінің көшірмесі;
• жұбайы – ҚР азаматының жеке куәлігінің көшірмесі.

№4. Құжаттарды қайда өткізу керек?
Жеңілдетілген тәртіппен азаматтық алуға құқығы жоқ және Қазақстан азаматтығын алуға ниет білдірген шетелдіктер тұрғылықты жері бойынша көші-қон полициясының аумақтық бөлімшелеріне өтінішхат беруге тиіс. Өтінішхат ҚР президентінің атына беріледі. Өтініште азаматтық алу себептері көрсетілуге тиіс.
Ішкі істер органдары құжаттарды полиция департаменттеріне тапсырады. Ал олар  құжаттарды тексеріп, тұжырымдама жасап, ішкі істер министрлігіне табыстайды. ІІМ ол мәліметтерді өз тұжырымдамасымен бірге ҚР президенті әкімшілігінің мемлекеттік-құқықтық бөліміне жолдайды.   

№5. Қандай жағдайда азаматтық жеңілдетілген тәртіппен беріледі?
Қазақстанда қанша тұрса да мына тұлғаларға жеңілдетілген тәртіппен азаматтық беріледі:

• қандастар;
• өздерінің ерік қалауынан тыс азаматтығынан айырылған немесе оны жоғалтқан жаппай саяси қуғын-сүргiннiң ақталған құрбандары, сондай-ақ олардың ұрпақтары, ҚР ратификациялаған халықаралық шарттар негізінде жеңілдетілген тәртіппен Қазақстан азаматтығын алуға құқығы бар адамдар;
• Қазақстандық ЖОО-да білім алатын этностық қазақтар;
• Қазақстан азаматымен заңды некеге тұрып, бірақ жолдасынан айырылған жесірлер.

Жеңiлдетiлген тәртiппен мына елдердің азаматтары азаматтық ала алады:

• Ресей Федерациясының азаматтары;
• Беларусь Республикасының азаматтары;
• Қырғызстан Республикасының азаматтары;
• Қазақстан азаматымен некеде тұрған шетелдіктер.

№6. Жеңілдетілген тәртіппен азаматтық алуға өтініш беру үшін қосымша қандай құжаттар қажет?

• бұрынғы азаматтықтан бас тарту туралы нотариалды куәландырылған өтініш;
• ел аумағында тұрақты тұратын қандастар – қандастың куәлігі;
• жоғары оқу орындарында оқитын этникалық қазақтар – осы оқу орында оқитын фактісін растайтын жоғары оқу орнынан анықтама;
• жоғары оқу орындарында оқитын этникалық қазақтардың азаматтығын растайтын анықтама;
• саяси қуғын-сүргіннің құрбандары – ақталғаны туралы соттың шешімі немесе саяси қуғын-сүргін құрбандарының ұрпағы екенін растайтын құжаттар.

Жеңілдетілген тәртіппен азаматтық алу үшін облыстардың полиция департаменттерінің бастықтарының атына өтінішхатпен жүгінеді.Құжаттар өтініш берілген күннен бастап үш айдың ішінде қаралады.
 

Дереккөз: informburo.kz